วิธีดูแลสุขภาพช่องปากระหว่างการจัดฟัน

การจัดฟันเป็นขั้นตอนที่ต้องใช้เวลาและการใส่ใจในการดูแลสุขภาพช่องปากมากกว่าปกติ
เพราะเครื่องมือจัดฟัน ไม่ว่าจะเป็นการจัดฟันแบบโลหะหรือการจัดฟันแบบใส
ต่างก็มีส่วนที่สามารถกักเก็บเศษอาหารได้ง่าย
หากไม่ได้รับการดูแลอย่างถูกวิธี อาจก่อให้เกิดฟันผุ เหงือกอักเสบ
หรือปัญหาเกี่ยวกับเหล็กจัดฟันได้ บทความนี้จะอธิบายวิธีการทำความสะอาด
และดูแลสุขภาพช่องปากขณะจัดฟันให้ถูกต้อง รวมถึงอาหารที่ควรหลีกเลี่ยง
เพื่อให้คุณสามารถผ่านกระบวนการจัดฟันได้อย่างปลอดภัยและสุขภาพดี

1) การแปรงฟันอย่างถูกวิธี

• ความถี่ในการแปรงฟัน:
  ควรแปรงฟันหลังมื้ออาหารทุกครั้งเพื่อป้องกันไม่ให้เศษอาหารสะสม
  โดยเฉพาะผู้ที่จัดฟันแบบโลหะซึ่งมีลวดและยางยึด ทำให้เศษอาหารติดอยู่ตามซอกได้ง่าย
• เทคนิคการแปรงฟัน:
  ใช้แปรงสีฟันขนนุ่มและแปรงด้วยแรงที่พอเหมาะ โดยเอียงแปรงให้ทำมุมประมาณ 45 องศา
  เข้ากับผิวฟันและเหงือก ค่อยๆ แปรงหมุนวนเบาๆ ไปตามแนวเหงือกและผิวฟัน
  รวมถึงบริเวณขอบเหงือก
• อุปกรณ์เสริม:
  หากคุณจัดฟันแบบโลหะ ควรใช้แปรงซอกฟัน (Interdental brush)
  เพื่อทำความสะอาดตามร่องเหล็กและใต้ลวดอย่างทั่วถึง

2) การใช้ไหมขัดฟันและน้ำยาบ้วนปาก

การใช้ไหมขัดฟันควรทำอย่างน้อยวันละครั้ง
เพื่อลดการสะสมของคราบแบคทีเรียตามซอกฟันที่แปรงสีฟันเข้าไม่ถึง
สำหรับผู้จัดฟันแบบโลหะ อาจใช้ไหมขัดฟันชนิดพิเศษที่ปลายด้านหนึ่งมีความแข็ง
สามารถสอดผ่านลวดได้ง่ายขึ้น นอกจากนี้ การใช้น้ำยาบ้วนปากที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์
สามารถเสริมเกราะป้องกันให้เคลือบฟันแข็งแรง ลดโอกาสเกิดฟันผุได้อีกทางหนึ่ง

3) ดูแลเครื่องมือจัดฟันแบบใส

สำหรับผู้ที่เลือกการจัดฟันแบบใส (เช่น Invisalign) เครื่องมือเหล่านี้สามารถถอดออกได้
จึงควรถอดออกในระหว่างมื้ออาหาร เพื่อป้องกันการเปื้อนและคราบหินปูนที่อาจก่อตัว
หากไม่ถอดและดูแลให้ถูกวิธี อาจเกิดกลิ่นไม่พึงประสงค์หรือทำให้ตัวเครื่องมือหมองลง
ในการทำความสะอาดควรใช้แปรงขนนุ่มกับน้ำอุ่น และหลีกเลี่ยงการใช้น้ำร้อนหรือของเหลวที่มีฤทธิ์กัดกร่อน
เพราะอาจทำให้วัสดุเสียรูปได้

4) อาหารที่ควรหลีกเลี่ยงหรือรับประทานอย่างระมัดระวัง

• อาหารแข็ง:
  เช่น น้ำแข็ง กระดูกอ่อน ข้าวโพดคั่ว ถั่วชนิดแข็ง
  เพราะอาจทำให้ลวดหลุดหรือยางฉีกขาดได้ง่าย
• อาหารเหนียวหรือเคี้ยวยาก:
  เช่น หมากฝรั่ง ท๊อฟฟี่ ข้าวเหนียว
  เพราะทำความสะอาดยากและอาจติดค้างในช่องเล็กๆ ของเครื่องมือ
• อาหารที่มีน้ำตาลสูง:
  ลูกอม น้ำอัดลม หรือขนมหวานอื่นๆ
  เพราะจะเพิ่มโอกาสในการเกิดฟันผุโดยเฉพาะเมื่อการดูแลฟันระหว่างจัดฟันต้องใส่ใจเป็นพิเศษ
• การเคี้ยวอาหารให้เป็นชิ้นเล็ก:
  หากหลีกเลี่ยงไม่ได้ ควรหั่นอาหารให้เป็นชิ้นเล็กๆ และเคี้ยวช้าๆ
  เพื่อลดแรงกระแทกต่อฟันและเครื่องมือ

5) การเข้าพบทันตแพทย์ตามนัด

การติดตามผลการจัดฟันเป็นเรื่องจำเป็น ทันตแพทย์จะช่วยปรับลวดหรือเปลี่ยนยาง
และตรวจสุขภาพช่องปากเป็นระยะ เพื่อดูว่าการเคลื่อนฟันเป็นไปตามแผนหรือไม่
ในระหว่างนี้หากพบปัญหาลวดหลุด เหล็กบาดเหงือก หรืออาการปวดรุนแรง
ควรแจ้งทันตแพทย์ทันที เพื่อแก้ไขก่อนที่จะลุกลามกลายเป็นปัญหาที่ใหญ่กว่า

สรุป:
สุขภาพช่องปากระหว่างการจัดฟันเป็นสิ่งที่ผู้เข้ารับการรักษาควรให้ความสำคัญเป็นพิเศษ
การแปรงฟันอย่างถูกวิธี การใช้ไหมขัดฟัน น้ำยาบ้วนปาก
และการเลือกอาหารที่เหมาะสมจะช่วยลดโอกาสการเกิดฟันผุและเหงือกอักเสบได้อย่างมีประสิทธิภาพ
อีกทั้งการเข้าพบทันตแพทย์ตามนัดยังเป็นการติดตามและประเมินผลการจัดฟันอย่างต่อเนื่อง
เมื่อคุณดูแลสุขภาพช่องปากได้ดี ความเจ็บปวดหรือความไม่สะดวกต่างๆ ในระหว่างการจัดฟันจะลดลงไปอย่างมาก
และยังช่วยให้คุณได้ผลลัพธ์ที่พึงพอใจและฟันเรียงตัวสวยงามอย่างที่ต้องการ